Anti-nutriënten is een begrip wat als je een beetje in voeding verdiept vaak voorkomt en niet te missen valt. Maar wat moeten we hier nu mee; wel eten of niet eten? Heeft het ook nog voordelen of alleen maar nadelen? En kunnen we er om heen? Aan het einde van deze blog weet je precies wat je ermee kan en moet doen.
Wat zijn anti nutriënten
Om te begrijpen wat anti-nutriënten zijn, moeten we even het perspectief van de planten bekijken. Alles wat leeft heeft een strategie van overleven, dit zijn bij dieren vaak tanden, klauwen, geweien of wat het ook is. Een plant heeft dit niet en moet dus wat anders verzinnen. Om te overleven heeft een plant een soort gif aangemaakt, een stofje wat ervoor zorgt dat zijn belagers, eters, nadelige gevolgen ondervinden van het eten. Alles draait hierbij om hoeveelheden en overleven. Als wij zo’n plant eten dan heeft dit ook voor ons nadelige effecten. Het zorgt er namelijk voor dat wij andere nutriënten niet goed of helemaal niet opnemen. Of kan voor daadwerkelijke schade zorgen in bijvoorbeeld ons spijsverteringskanaal.
Welke zijn er allemaal?
Anti nutriënten zitten eigenlijk in gezonde producten als groente, maar ook water en medicijnen kunnen voor een verminderde opname zorgen.
Water zorgt er bijvoorbeeld voor dat je kleine mineralen ook uit plast.
- Lectine; peulvruchten, rauwe noten, mais, zuivel, aubergine, paprika, aardappelen en tomaten
- Fytinezuur; zemelen, rauwe chocola, koffie, paranoten, peulvruchten, vooral de buitenste schil van granen en zaden
- Oxaalzuur: spinazie, andijvie, rabarber, chocolade, bieten, bonen, bessen en de meeste noten, groene en zwarte thee, soja producten
- Solanine en tomatine: tomaat, aubergine, en aardappel.
- Saponine; soja, peulvruchten, pinda’s, aardappelen, tomaten, asperges, knoflook, spinazie.
- Goitrogenen: aardbeien en gierst, tofu en tempé, broccoli, bloemkool, spruiten, kool, mosterd, knolraap, koolrabi, gierst, perziken, pinda’s, radijsjes, sojaboon en sojaproducten en spinazie
- Caseïne: melkproducten
- Gluten: brood en graan producten
- Water, dit geldt vooral bij veel water drinken bij de maaltijd en door teveel water in het algemeen.
- Medicijnen Veel medicijnen kunnen de opname of verwerking van voedingsmiddelen beïnvloeden.
Niet eten dus?
Ja wel eten, dus. Zoals je in het lijst je hierboven ziet zitten de anti-nutriënten in veel groentes, waarbij sommige zelfs als zeer gezond worden bestempeld. Hoe dit kan? Naast dat het bijvoorbeeld een gif is kan het ook een anti-oxidant zijn, en dat is weer hartstikke goed voor ons. Daarbij gaat het om hoeveelheden. Als je de hele dag en iedere dag broccoli eet wordt het inderdaad zeer ongezond. En een klein beetje ‘gif’ kan zelfs ook hele grote gezondheidsvoordelen hebben.
Ook kan je met bereiding hier en daar wel wat wegwerken. Sommige anti-nutriënten kun je bijvoorbeeld door de groentes eerst goed schoon te maken of even te laten weken (zoals sperzibonen) al een heel stuk van de anti-nutriënten ontdoen. Maar ook koken maakt sommige anti-nutriënten onschadelijk maar behoud wel zijn voordelen.
De voordelen
Zoals ik net al even noemde is bijvoorbeeld het fytinezuur ook een anti-oxidant. Deze maken andere schadelijke stoffen weer onschadelijk in het lichaam. Daarnaast als je naar water kijkt, wat ervoor zorgt dat mineralen afvoert zodat je ze kan uit plassen zorgt er bijvoorbeeld weer voor dat de blaas ook zijn balans en voedingstoffen krijgt.
Maar je kan ze ook in je voordeel inzetten. Weet je bijvoorbeeld dat je iets gaat doen als schuren of verven, dan kan je een glas melk nemen voordat je hieraan begint om de eventuele stoffen die je daarbij binnen krijgt niet goed opgenomen worden.
Conclusie
Wat het belangrijkste is dat je weet dat deze anti-nutriënten er zijn en dat je met mate deze producten prima kan eten zonder problemen (tabak uitgezonderd) en met het wassen en bereiden van de groentes valt een hoop te bereiken. Het aller belangrijkste is eet gevarieerd. Dat wat je gister hebt gegeten moet je vandaag niet eten en liefst morgen ook niet. Zo zorg je ervoor dat je van alles binnen krijgt vanuit verschillende voedingsbronnen, en alleen de voordelen krijgt en geen last van de nadelen.
Bronnen